Ritueel

Ritueel

Een ritueel is een serie handelingen of een enkele handeling die met zorg en aandacht wordt uitgevoerd.  Een ritueel kan uitdrukking geven aan gevoelens die anders niet zo makkelijk geuit worden en mensen met elkaar verbinden.

Kaarsje aansteken is natuurlijk een bekende. Licht ontsteken, doorgeven, warmte en licht doorgeven.

Levensgebeurtenissen

Levensgebeurtenissen worden vaak omgeven door rituelen, zo ook het overlijden. In mijn beleving hebben kleine handelingen, kleine rituelen die zelf bedacht worden of zomaar ontstaan vaak zo’n grote betekenis en daarmee een grote helende, troostende en gelukgevende kracht. Je hoeft daarvoor niet veel over rituelen te weten, of lang na te denken over de vormgeving. Ze ontstaan en zijn er vaak zonder dat je ze het woord ‘ritueel’ meegeeft. Wat ik vooral wil zeggen is dat rituelen door iedereen gedaan en bedacht kunnen worden. Dat het geen moeilijk iets is. En dat juist hetgeen dichtbij je ligt zoveel kan betekenen. Dat je zelf vorm geeft aan dat waar je van houdt.

Bijna ongemerkt

Afgelopen tijd werd ik deelgenoot van een aantal gebeurtenissen die mij in ieder geval raakten.

Ik was bij een collega die zelf een jas aan het maken was van een prachtige stof. Ze vertelde dat ze al jaren op naailes zit met een vast groepje dames en een man. Eén van die dames was overleden. De stof die ze nog in huis had mocht verdeeld worden onder haar medecursisten. Met die stof was men nu aan het werk.

Een bekende liet me twee kopjes zien. Die waren van haar onlangs gestorven zus geweest. De zussen hadden jarenlang de gewoonte samen te wandelen en na afloop samen te lunchen met een lekkere cappuccino. Het samen wandelen bestond niet meer. Wel gezellig koffiedrinken met haar andere zus en broer. Dat deden ze dan uit die kopjes.

 

Een opbaring in het tuinhuisje. De overledene omgeven door eigen bezittingen, foto’s, zijn pen, bloemen uit de tuin. Nog even omringd door dierbaren en eigen omgeving.

Het uitstrooien van de as na crematie is ook zo’n handeling waar velen troost en misschien zelfs plezier aan ontlenen. Bijna altijd gebeurt dat op een plek waar de overledene graag kwam en van hield. Het bos waar met de hond werd gewandeld, de tuin, een favoriete vakantiebestemming. De plek aan het water waar de overledene menig uur doorbracht om te schilderen.  Het kan ook dichterbij. Voor sommigen is het goed de as in huis te hebben of een beetje as te bewaren in een sieraad dat altijd dichtbij is.

Iemand bij wie ik onlangs op bezoek ging. In de boekenkast het lievelingsboek van haar vader, een antieke poppenwagen uit de erfenis in een hoek met daarin favoriete knuffels.

Mijn nichtje begint de dag met het begroeten van haar overleden echtgenoot. Zijn foto hangt onderaan de trap.

Zelf maak ik, in navolging van mijn (al lang overleden) vader met Sinterklaas altijd bisschopswijn met sinaasappel en kruidnagel.  In een speciaal daarvoor bestemde pot.

Teveel voorbeelden om op te noemen. Natuurlijk voeren mensen ook rituelen uit bij het graf. Een plantje neerzetten, een kaarsje branden, onkruid wieden. Ik hoorde al van meerdere nabestaanden dat zij regelmatig over de natuurbegraafplaats wandelen. De schoonheid van de natuur biedt hen troost en maakt de levenscyclus zichtbaar.

 

Vervolg

Wellicht biedt dit artikeltje inspiratie voor uw eigen ritueel of doet het u uw eigen ritueel herkennen dat u nog niet die naam gegeven had.