Voltooid leven

Voltooid leven

Ik vind het groots dat mensen van boven de 90 in een aantal gevallen zo goed kunnen functioneren. Zelfstandig wonen, fietsen, de eigen huishouding verzorgen, pianospelen, op vakantie naar Spanje gaan, schaken (met kleinkinderen), als mantelzorger functioneren, bridgen, skypen, een grafbedekking ontwerpen voor hun onlangs overleden partner: noem maar op. Het is goed om te ervaren dat dementie lang niet iedereen treft. De ouderdom komt met gebreken, maar dit zijn lang niet altijd gebreken die iemand hulpbehoevend maken.

Cyclus van de seizoenen

Ik realiseer me dit vanwege het feit dat mijn werkkamer uitkijkt op een boomgaard. De natuur laat daarin zo beeldend de gratie van ieder seizoen zien. De pracht van de lente, ontkiemend groen, ontluikende bloesem tot volle tooi. En dan worden die bijzondere bloemen vruchten, appels en peren. In de herfst bereiken ze hun verleidelijke hoogtepunt, dan kun je ze plukken. Dit leven oogsten, ervan genieten. De bomen lijken na de oogst het concert nog na te neuriën en maken zich op voor geleidelijke terugtrekking tot kaalheid, niets. Tot verstilling van waaruit de cyclus weer ontstaat.

Gelukkige bomen, gelukkige mensen

 

Gelukkige bomen, gelukkige bloemen. Appels en peren die de loop der seizoenen met gratie volgen en hun rijkdom en geluk doorgeven aan de omgeving die de vruchten oogst. De gelijkenis met mensen drong zich bij me op. Deze cyclus lijkt me de kern van al het leven. En de ideale vorm van het mensenleven. Dat wordt echter vaak voor dat einde en de ‘oogst’ verstoord door ziekte, verdriet en overlijden. En door de onvrede dat het afscheid van het leven te vroeg komt.

Uit veel onderzoeken blijkt dat gelukkige mensen langer leven. Het vermijden van stress, goed voor jezelf zorgen en de dingen doen die je voldoening schenken schijnen het leven te verlengen. Klinkt ook zo logisch. Al ontkomt niemand aan verdriet en tegenslag.

Kloppend levenseinde

Afgelopen tijd kwam ik regelmatig in aanraking met ouderen die bloeiend het levenseinde naderden. Inspirerende, leerzame en leuke contacten.

Zoals de mevrouw van 92 jaar die me opbelde dat ze haar wensen en ideeën over haar uitvaart wilde vastleggen. Dat deden we in een gesprek waarbij ook haar dochter en schoonzoon aanwezig waren. Die zo duidelijk en zonder schroom aangaf wat ze wilde. En vertelde opgelucht te zijn dat haar ideeën nu eindelijk zwart op wit kwamen te staan. Die tijdens dat gesprek zo wijs en bedachtzaam op haar leven reflecteerde. Het verdriet om het overlijden van haar zoon op jeugdige leeftijd, de vreugde om het gelukkige huwelijk dat ze had gehad en de dankbaarheid voor haar gezondheid.

En ook de meneer van boven de 90 jaar die zijn vrouw verloor nadat ze een nare val op de trap maakte. Hij was zeer bedroefd om haar heengaan maar ook blij voor haar. Ze was uit haar lijden verlost. Hij kon zo mooi vertellen over de oprechte liefde die zijn vrouw en hij voor elkaar hadden. ‘Tot aan het einde van haar leven kreeg ik vlinders in mijn buik als ze aan kwam lopen’. Op de kleine en intieme uitvaartplechtigheid die hij volledig had geregisseerd en waar de aanwezigen waren uitgenodigd met kaarten die hij zelf had ontworpen had hij de kracht zelf te spreken.

En deze dagen verzorg ik de uitvaart van een meneer van boven de 90 jaar die gisteren nog op de hei wandelde, scherpzinnig van geest, actief en betrokken bij de maatschappij en vannacht zomaar overleed in bed. Voor de nabestaanden een enorme schok. Voor hemzelf waarschijnlijk een gewenste manier om heen te gaan.

Geschenk van het leven

Net zoals met de bomen waar ik op uitkijk, mogen deze mensen de werkelijke kracht van de vier seizoenen beleven. De rijkdom van de natuur. Alles verwelkt. Bijzonder om te mogen aanschouwen dat de dood dan zo’n kloppend vervolg op het leven is.