Kinderen en de dood

Ook kinderen worden geconfronteerd met de dood

Vaak gaat het om een overlijden van een opa of oma of iemand uit de omgeving van het kind. Maar het kan ook iemand uit het gezin zelf zijn. Bij zo’n ingrijpende gebeurtenis maak je je als ouder snel zorgen.  Vreselijk dat je kind dit moet overkomen. En je wilt je kind troosten en begeleiden in het uiten van zijn gevoelens.

Een scala van emoties

De dood van een dierbare doet enorme pijn. Maar verdriet en pijn zijn vaak niet de enige gevoelens. Als een ouder na een ziekbed is gestorven kan een kind, naast verdrietig, ook opgelucht zijn dat papa of mama geen pijn meer heeft. Verdriet, boosheid, eenzaamheid, je in de steek gelaten voelen, opluchting; er kan van alles spelen. Veel kinderen switchen snel van de ene emotie naar de andere. Het ene moment zit het diepbedroefd bij het overleden familielid, het volgende moment rent het spelend met het buurmeisje door de tuin.

Het uiten van gevoelens

Het is van belang dat het kind de ruimte krijgt zich te uiten. En dat het zich niet terugtrekt in zijn verdriet. Als ouder kun je het kind hierbij helpen door te luisteren en het gesprek aan te gaan. Door met elkaar iets te doen. Als ouder heb je, bijvoorbeeld wanneer je kind of partner is overleden, echter ook je eigen emoties waardoor je je niet altijd vanzelfsprekend kunt concentreren op de gevoelens van je kind.  Je kunt aan je kind uitleggen dat je verdrietig bent en dat je een manier zoekt om daarmee om te gaan. Daarmee nodig je het kind uit hetzelfde te doen. Rouwen begint met de erkenning van verdriet en pijn en het vinden van een manier daarmee om te gaan.

Vanuit een goede basis lukt het beter om pijnlijke onderwerpen te bespreken en om voor je gevoelens uit te komen.

Contact met kinderen

In mijn werk als uitvaartbegeleider kom ik natuurlijk ook in contact met kinderen die hun familielid verliezen. De ene keer open, de andere keer teruggetrokken.  Vaak word ik getroffen door de puurheid en de onbevangen manier waarop kinderen met de situatie omgaan en de dingen benoemen (‘Oma is een engeltje geworden’). Ze tonen hun nieuwsgierigheid. Als dat gewenst is maken we ruimte om vóór de dag van de uitvaart de begraafplaats of het crematorium te bezoeken zodat het kind enigszins weet wat hem die dag te wachten staat.

Kinderkoffer

Alfine Uitvaarten beschikt sinds kort over een koffer, bestemd voor kinderen. Dat koffertje laten we bij de familie achter als er iemand overleden is. Als hulpmiddel voor het kind om zich uit te drukken. Maar ook om in gesprek met elkaar te komen. En zeker ook om gewoon bezig te zijn en iets voor jezelf te hebben. In het koffertje zitten boeken (met als thema afscheid, overlijden en uitvaart) om zelf te lezen of voor te lezen, een tranenflesje, knutselspulletjes, een boekje om geheimen of verhaaltjes in te schrijven, kaarten om te kleuren, papier om een brief te schrijven, stiften, potloden, knuffels en nog veel meer.  De kinderen kunnen alles gebruiken en mogen iets kiezen dat ze kunnen houden.  Een handreiking om gevoelens te uiten en een plaats te geven. Van Mens tot mens en van Mens tot kind.